1. رەھبەر بولغان كىشىدە چوقۇم ئومۇمىيلىق كۆز قارشى بولۇشى لازىم
①رەھبەر بولغان كىشى ھەر ۋاقىت « مەن قوماندانلىق قىلغۇچى»، «مەسئۇل ئادەممەن» دېگەن كۆز قاراش بىلەن قول ئاسىتىكىلەرگە يېتەكچىلىك قىلىشى لازىم، بولمىسا، رەھبەرلىكىنىڭ سۆز- ھەرىكىتى قول ئاستىدىكىلەرگە ناچار تەسىر كۆرسىتىپ، ئۇلارنى ئۆزىنىڭ ئادەتتىكى سەۋىيەسىنىمۇ جارى قىلدۇرالمايدىغان قىلىپ قويىدۇ.
② ئەگەر، رەھبەر بولغان كىشى« ئۆزۈمنىڭ خىزمىتىمنى ياخشى ئىشىلىسەملا بولدى» دەپ قارايدىغان بولسا، بۇنداق ئىدىيە ئۆزىنى چەكلەپلا قالماستىن، بەلكى ئۆزىنىڭ قول ئاستىدىكىلەرنىمۇ بىر ئىشىنى باشقا ئېلىپ چىقالمايدىغان قىلىپ قويىدۇ.
③ رەھبەر بولغان كىشى مەسىلىلەرنى پۈتۈن كارخانا نۇقتىسىدىن ئويلىشى لازىم. ئۇنداق قىلالمىسا، كارخانىنىڭمۇ، ئۆزىنىڭمۇ ئىستىقبالى بولمايدۇ.
④ رەھبەر بولغان كىشى شۇنى بىلىشى لازىمكى «قول ئاستىدىكىلەر كارخانىنىڭ قىممەتلىك بايلىقى»، شۇڭا، ئۇلارغا سەمىمىيلىك بىلەن ياردەم بېرىش لازىم. ئۇنداق قىلمىسا، ئۇلار كۈچلۈك رىقابەت جەريانىدا مەۋجۇت بولۇپ تۇرالمايدۇ.
«بولسا بولار، بولمىسا ئىز پۇلى» دەيدىغان ئىدىيەدە بولۇشقا بولمايدۇ.
ئوتتۇرا قاتلام كادىرلىرىدا، ئاسانلا «رەھبەرلىكىنىمۇ قول ئاستىدىكىلەرنىمۇ رەنجىتمەسلىكىم كېرەك، چوڭ خاتالىق ئۆتكۈزمىسىەملا بولدى» دەيدىغان خاتا ئىدىيە پەيدا بولىدۇ. ئەگەر قول ئاستىدىكىلەرگە مۇشۇنداق كۆز قاراش بىلەن يېتەكچىلىك قىلىدىغان بولسا، قول ئاستىدىكىلەرمۇ « ئۆز غېمىدىلا بولىدىغان، ئۆزىنى قانائەتلەندۈرۈشنىلا تەلەپ قىلىدىغان، كارخانىنىڭ ئىستىقبالى ۋە كەلگۈسىنى ھەرگىز ئويلىمايدىغان» بولۇپ قالىدۇ. مانا بۇ، ئۇلار كارخانىنىڭ بايلىقى بولۇش قىممىتىنى يوقاتقانلىقى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ.
شۇڭلاشقا، ئەقەللىيسى بۆلۈم باشلىقلىرىمۇ قول ئاستىدىكىلەرگە «مەن ئىدارە باشلىقى» دېگەن ئىدىيەدە تۇرۇپ يېتەكچىلىك قىلىشى لازىم. چۈنكى بۆلۈم باشلىقى بولغان كىشى بىرىنچى سەپتە ئىشلەيدىغان قوماندان، ئەگەر بۆلۈم باشلىقىدا رەھبەرلىك ئېڭى بولمايدىغان بولسا، ئۇ قول ئاستىكىلەرگە توغرا يېتەكچىلىك قىلالمايدۇ-دە، كارخانىنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈشكە ئامالسىز قالىدۇ.
رەھبەر بولغان كىشىگە نىسبەتەن ئېيتقاندا، ئەڭ مۇھىمى ئومۇمىيلىق كۆز قارشى بولۇشى ھەمدە ئۆزىنىڭ كارخانىنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرەلەيدىغانلىقىغا قەتئىي ئىشىنىشى كېرەككى، ھەرگىزمۇ «بولسا بولار، بولمىسا ئىز پۇلى بۇلار» دەيدىغان ئىدىيەدە بولماسلىقى لازىم.
2. رەھبەر بولغان كىشى قول ئاستىدىكىلەرگە قىممەت قارشى بويىچە يېتەكچىلىك قىلىش لازىم
①رەھبەر بولغان كىشى تىرىشچان، ئىقتىسادچىل بولۇشقا ئالاھىدە ئەھمىيەت بېرىشى لازىم. ئۆزى باشلامچىلىق رول ئويناپلا قالماستىن، بەلكى تىرىشچان، ئىقتىسادچىل بولۇشىنى پۈتۈن كارخانىنىڭ مەقسىتى قىلىشى لازىم.
② ئەگەر رەھبەر بولغان كىشىنىڭ ئىسراپچىلىق بىلەن كارى بولمىسا، قول ئاستىدىكىلەر بەتخەجلىككە ئادەتلىنىپ قالىدۇ. ئاشۇندا كېتىۋېرىدىغان بولسا، پۈتۈن كارخانا خارابلىشىشقا قاراپ يۈزلىنىدۇ.
③ پايدا كارخانىنىڭ تۈۋرۈكى، شۇڭا، رەھبەر بولغان كىشى ئۆزىنى ھەر دائىم سەگەك تۇتۇشى لازىم، قىممەت قارشى ناھايىتى مۇھىم، قول ئاستىكىلەرگە مۇشۇنداق ئىدىيەدە تۇرۇپ يېتەكچىلىك قىلىشى كېرەك.
④ رەھبەر بولغان كىشى قول ئاسىتىدىكلەرگە قىممەت قارىشىنى يېتىلدۈرۈپ، ئۇلارغا تىرىشچان، ئىقتىسادچىل بولۇشنىڭ كارخانىنى راۋاجلاندۇرۇشنىڭ مۇھىم بىر ئامىلى ئىكەنلىكىنى بىلدۈرۈشى لازىم.
قول ئاستىدىكىلەردە ئەسلى قىممەت قارىشىنى يېتىلدۈرۈش لازىم
ياپونىيەدە دۆلەت تۆمۈر يولىنى باشقۇرىدىغان مەلۇم بىر كارخانا نۇرغۇن سوممىلىق قىزىل رەقەم مەسىلىسىنى ھەل قىلىشقا ئامالسىز قېلىپ، ئاخىر بۇ كارخانىنى بىر شەخسكە سېتىۋەتكەن. كارخانىنى سېتىۋالغان كىشى تۆمۈر يول تىجارىتىنى باشلاپ، بىر نەچچە يىلدىلا زىياننى پايدىغا ئۆزگەرتكەن.
بۇ كارخانا دۆلەت ئىگىلىكىدە بولغان مەزگىلىدە نېمە ئۈچۈن ئۇزۇن مۇددەت شۇنچىۋالا كۆپ قىزىل رەقەم كۆرۈلگەن؟ بۇ قىزىل رەقەمنى ئۇلاردىكى ھەددىدىن ئارتۇق ئىسراپچىلىق كەلتۈرۈپ چىقارغان. بولۇپمۇ سېتىۋېلىشقا مەسئۇل بولغان خادىملار تىرىشچان، ئىقتىسادچىل بولۇشقا زادىلا ئەھمىيەت بەرمىگەن. كىچىككىنە نەرسىنى سېتىۋېلىشتىمۇ ئادەتتىكى ئىدارىلەرنىڭ ئىشلىتىدىغان پۇلىنىڭ يەتتە -سەككىز ھەسسىسىگە باراۋەر پۇل خەجلىگەن. شۇڭا بۇ كارخانىنى ئەسلى قىممەت قارشى كەمچىل بولۇشنىڭ تىپىك ۋەكىلى دېيىشكە بولىدۇ. ئەسلى قىممەت قارشىنىڭ كەمچىل بولۇشى كارخانىنىڭ ئىگىلىك باشقۇرۇشنى ئەجەللىك زەربىگە ئۇچرىتىدۇ.
ئەسلى قىممەت دېگىنىمىز، خام ئەشيانى تاۋار قىلىپ ئىشلەشكە كەتكەن قىممەتنىلا كۆرسىتىپ قالماستىن، بەلكى ھەربىر ئىشچىنىڭ ئەمگىكى، قابىلىيىتى، جۈملىدىن سەرپ قىلغان ۋاقتىنىمۇ كۆرسىتىدۇ.
ھەر بىر ئىشچىنىڭ ئىشلەتكەن ماي قەلىمى، ھەتتا تەرەتخانىغا كىرگەندە ئىشلەتكەن سۈيىمۇ ئەسلى قىممەت بولىدۇ، ئالاقە قىلىشقا كەتكەن راسخوتمۇ ئەسلى قىممەتكە كىرىدۇ، ئەلۋەتتە.
ئەگەر رەھبەر بولغان كىشى قول ئاستىدىكلەرگە ئەسلى قىممەت كۆز قارشى بويىچە قوماندانلىق قىلمايدىغان بولسا، قول ئاستىدىكىلەر ئىسراپچىلىق ئادىتىنى يۇقتۇرۇۋالىدۇ.
شۇڭا، رەھبەر بولغان كىشى چوقۇم ئومۇمىيلىق نۇقتىسىدا تۇرۇپ، ئەسلى قىممەت ئېڭىنى كۈندىلىك خىزمىتىدە ئەستايىدىل ئىزچىللاشتۇرۇشى لازىم.
3. رەھبەر بولغان كىشى ئۆز كەسپىنى پىششىق بىلىشى كېرەك
① ئەگەر رەھبەر بولغان كىشىنىڭ ئازراقمۇ كەسپىي بىلىمى بولمىسا، قول ئاستىدىكىلەر بىزگە بىلىمسىز كىشى رەھبەرلىك قىلىۋېتىپتۇ، دەپ قاراپ،رەھبەرگە بولغان ئىشەنچىسىنى يوقىتىپ قويىدۇ.
② رەھبەر بولغان كىشى ئۆز تارمىقىنىڭ كەسپىنى پىششىق بىلىپلا قالماستىن، بەلكى پۈتۈن كارخانىنىڭ بارلىق مەھسۇلاتلىرىنى بىلىشى لازىم.
③ رەھبەر بولغان كىشى ئۆز كارخانىسىنىڭ مەھسۇلاتلىرىنىڭ ئارتۇقچىلىقى ۋە ئۆز كارخانىسنىڭ مەھسۇلاتلىرىنىڭ رىقابەتلىشىدىغان كارخانىنىڭ مەھسۇلاتلىرى بىلەن بولغان پەرقىگە قارىتا ئەتراپلىق تونۇشقا ئىگە بولۇشى لازىم.
④ رەھبەر بولغان كىشى ئۆز كارخانىسنىڭ مەھسۇلاتلىرىنىڭ ئەھۋالىنى ئۆزىلا ئىگىلەپ قالماستىن، بەلكى قول ئاستىدىكىلەرنىڭمۇ ئىگىلەپ تۇرۇشنى تەلەپ قىلىشى، قول ئاستىدىكىلەرگە ئۆز كارخانىسنىڭ مەھسۇلاتلىرى ۋە تېخنىكىسنى تېخىمۇ ياخشىلاش ۋە يۇقىرى كۆتۈرۈش كېرەكلىكىنى بىلدۈرۈش لازىم.
ئۆز مەھسۇلاتىنى چوقۇم چۈشىنىش لازىم
ھازىرقى جەمئىيەتتە، تاۋارنىڭ ئوبوروت دەۋرى ناھايىتى قىسقا. بارلىق تاۋارلار خۇددى مودا كىيىم ئارتىسلىرى سەھنىدە ئۆزىنى بىر قېتىملا كۆرستىپ قويۇپ غايىب بولغىنىغا ئوخشاش يېڭلىنىپ تۇرىدۇ. شۇڭا، كىشلەر بەزىدە ئۆز كارخانىسنىڭ ئىشلەپ چىقارغان مەھسۇلاتلىرىنى ئانچە چۈشىنىپ كېتەلمەيدۇ…
بۇ، ھەرگىز تۇترۇقسىز گەپ ئەمەس، ئۆز كارخانىسنىڭ ئىشلەپ چىقارغان مەھسۇلاتلىرىنى چۈشەنمەيدىغان كىشلەر ھەقىقەتەن ئاز ئەمەس، بۇنداقلارنىڭ ئىچىدە ھەتتا بەزى كارخانا رەھبەرلىرىمۇ بار.
مەلۇم بىر كارخانا ئىشچى-خىزمەتچىلىرىنىڭ كارخانا ئېڭىنى ئۆستۈرۈش ئۈچۈن ئىشچى-خىزمەتچىلەر ئارىسىدا بىر قېتىم ئۆز كارخانىسى ئىشلەپ چىقارغان مەھسۇلاتلارنىڭ نامى ئۈستىدە سىناق ئېلىپ بارغان، نەتىجىدە 20 خىل مەھسۇلاتنىڭ نامىنى تولۇق ئېيتىپ بېرەلىگەنلەر بارلىق ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ %20 ىگىمۇ يەتمىگەن. ھالبۇكى، ئۆز كارخانىنى ئىشلەپ چىىقارغان مەھسۇلاتلارنىڭ نامىنىمۇ دېيەلمەيدىغان بۇ كىشلەر قىلچە خىجىللىق ھېس قىلمىغان. بۇ ئىش كىشىنى ھەقىقەتەن ئەجەبلەندۈرگەن.
رەھبەر بولغان كىشى ئادەتتە قول ئاستىدىكىلەرنىڭ ئۆز ئورنىنىڭ ئىشلەپ چىقارغان مەھسۇلاتلىرىنى پىششىق بىلىۋېلىشىنى تەكىتلەپ تۇرۇش كېرەكلىكىنى بىلىشى لازىم. لېكىن ئالدى بىلەن ئۆزىنىڭ باشقۇرىدىغان كەسپىنى پىششىق بىلىشى، ئۆز ئورنىنىڭ ئىشلەپ چىقارغان مەھسۇلاتلىرى بىلەن پىششىق تونۇشۇشى لازىم.
مەنبە: شىنجاڭ دىلدوسىت كارخانا باشقۇرۇش مەسلىھەتچىلىك چەكلىك شىركىتى
تور ئادرىسى: https://www.uyghur-archive.com/dildost/index_12955.html
ئەۋەتىلگەن ۋاقتى: 2016-07-20