ي

يېپىنچا ، ئادەمنىڭ مۈرە، دۈمبە ۋە بەدەننىڭ ئۈستۈنكى قىسمىنى قاپلايدىغان بىر خىل چاپان بولۇپ، ئادەتتە يەڭ بولمايدۇ، شەكلى پلاش (Cape) قا ئوخشايدۇ. ئۇ تارىختا كەڭ كۆلەمدە ئىشلىتىلگەن بولۇپ، ئەمەلىي قوللىنىشچانلىققا ئىگە سوغۇقتىن ساقلىنىش، ئىسسىقلىق ساقلاشتىن تارتىپ بېزەش ۋە مۇراسىم خاراكتېرلىك ئىشلىتىلىشكىچە بولغان. يېپىنچا تۇرمۇشتىكى كىيىم-كېچەك بولۇپلا قالماستىن، يەنە مەدەنىيەت ۋە سىمۋوللاردا كۆپ ئۇچرايدىغان بۇيۇم.

يۇلغۇن (ئىلمىي نامى:Tamarix chinensis) يۇلغۇن ئائىلىسىگە تەۋە چاتقال ياكى كىچىك دەرەخ بولۇپ، قۇرغاقچىلىققا، شورغا چىداملىق ئۆسۈملۈك دەرەخ، دەريا قىرغىقى، قۇملۇق ۋە شورلۇق يەر قاتارلىق مۇھىتلاردا كۆپ ئۇچرايدۇ.

ياغاچچىلىق ياغاچ ماتېرىياللىرىنى ياساش ۋە بۇيۇملارنى رېمونت قىلىشقا ئەھمىيەت بېرىدىغان بىر خىل كەسىپ.

يۇمغاقسۈت ( ئىلمىي نامى:Coriandrum sativum ) كۈنلۈكسىمان گۈللۈكلەر ئائىلىسىدىكى سامان غوللۇق ئۆسۈملۈك بولۇپ، ئەسلىي ئوتتۇرا دېڭىز قىرغىقى ۋە ئوتتۇرا شەرق رايونىدىن چىقىدۇ، ھازىر پۈتۈن يەر شارىدا كەڭ كۆلەمدە تېرىلىۋاتىدۇ. يۇمغاقسۈتنىڭ يوپۇرمىقى، غولى، يىلتىزى ۋە ئۇرۇقىنى ئىستېمال قىلىشقا بولىدۇ، ئۆزگىچە خۇش پۇراق ۋە تەمگە ئىگە. ئۇ نۇرغۇن قورۇمىلارنىڭ دائىم ئىشلىتىلىدىغان خۇرۇچى، بولۇپمۇ ئاسىيا، جەنۇبىي ئامېرىكا ۋە ئوتتۇرا دېڭىز دۆلەتلىرىنىڭ يېمەك - ئىچمەك مەدەنىيىتىدە مۇھىم ئورۇننى ئىگىلەيدۇ.

يۇمىلاق گۈرۈچ ( ئىلمىي نامى:Oryza sativa japonica ) شال ئۇرۇقدىشىدىكى بىر خىل ئۆسۈملۈك. ئۇ سوقىچاق گۈرۈچ ( Oryza sativa indica ) بىلەن بىر قاتاردا ئەڭ كۆپ ئۇچرايدىغان ئىككى چوڭ شال تۈرى ھېسابلىنىدۇ. يۇمىلاق گۈرۈچنىڭ دانچىلىرى قىسقا، يۇمىلاقراق، سۈپىتى پۇختا، پىشۇرغاندىن كېيىن يۇمشاق يېپىشقاق، يېپىشقاقلىقى بىر قەدەر كۈچلۈك بولۇپ، گۈرۈچ تامىقى، شوۋسى، ئۇماچ قاتارلىق يېمەكلىكلەرنى ياساشقا ماس كېلىدۇ.

يىڭناغۇچ بىر خىل ھاشارات بولۇپ ،بوغۇم پۇتلۇق ھايۋانلار تىپى ،ھاشاراتلار سىنىپى ،يىڭناغۇچلار ئەترىتى ( ئىلمىي نامى:Odonata ) نىڭ بىر ئەزاسى.