يېپىنچا ، ئادەمنىڭ مۈرە، دۈمبە ۋە بەدەننىڭ ئۈستۈنكى قىسمىنى قاپلايدىغان بىر خىل چاپان بولۇپ، ئادەتتە يەڭ بولمايدۇ، شەكلى پلاش (Cape) قا ئوخشايدۇ. ئۇ تارىختا كەڭ كۆلەمدە ئىشلىتىلگەن بولۇپ، ئەمەلىي قوللىنىشچانلىققا ئىگە سوغۇقتىن ساقلىنىش، ئىسسىقلىق ساقلاشتىن تارتىپ بېزەش ۋە مۇراسىم خاراكتېرلىك ئىشلىتىلىشكىچە بولغان. يېپىنچا تۇرمۇشتىكى كىيىم-كېچەك بولۇپلا قالماستىن، يەنە مەدەنىيەت ۋە سىمۋوللاردا كۆپ ئۇچرايدىغان بۇيۇم.
تارىخىي ئارقا كۆرۈنۈش
يېپىنچا ئوخشاش بولمىغان مەدەنىيەت ۋە تارىخىي دەۋرلەردە بارلىققا كەلگەن، قەدىمدىن تارتىپ ھازىرقى زامانغىچە ئۇنىڭ شەكلى ۋە ئىقتىدارى ئۈزلۈكسىز ئۆزگىرىپ كەلگەن. قەدىمكى يۇنان ۋە قەدىمكى رىمدا كۈندىلىك كىيىم-كېچەكلەرنىڭ بىر قىسمى سۈپىتىدە كەڭ كۆلەمدە ئىشلىتىلگەن. مەسىلەن، رىمدىكى توگا (toga) بىر خىل يېپىنچىدەك ئۇزۇن تون بولۇپ، رەسمىي سورۇنلاردا ئىشلىتىلىدۇ. ئوتتۇرا ئەسىردىكى ياۋروپادا، يېپىنچا چەۋەندازلار ۋە ئاقسۆڭەكلەرنىڭ ئورتاق كىيىمىگە ئايلانغان، سوغۇقتىن ساقلىنىشتىن باشقا، مانتا يەنە سالاھىيەت ۋە ئورۇنغا سىمۋول قىلىنغان.
ئالاھىدىلىكى ۋە تۈرى
يېپىنچىنىڭ ئالاھىدىلىكى شۇكى، يېپىنچىدا يەڭ بولمايدۇ، كىيگەندە مۈرە ياكى بويۇنغا باغلىنىدۇ، ئۇنىڭ تۆۋەندىكىدەك بىر قانچە خىل كۆپ ئۇچرايدىغان تۈرلىرى بار :
پلاش (Cape) : ئەڭ كۆپ ئۇچرايدىغان يېپىنچا تىپى، ئادەتتە بەل ياكى تىزنىڭ ئۇزۇنلۇقىغىچە بولىدۇ، ئاددىي لايىھەلەنگەن، كۆپىنچە زىننەتلەش ياكى سوغۇقتىن ساقلىنىش ئۈچۈن ئىشلىتىلىدۇ.
ئۇزۇن يېپىنچا (Cloak) : ئۇزۇن يېپىنچا، ئادەتتە پاچاق ياكى پۇتقا ساڭگىلاپ تۇرىدۇ، ئىسسىقلىق ساقلاش ئۈنۈمى تېخىمۇ ياخشى بولۇپ، ئوتتۇرا دىكى ساياھەت ياكى ئۇرۇش سورۇنلىرىدا كۆپ ئىشلىتىلىدۇ.
مۇراسىم يېپىنچىسى : رەسمىي سورۇنلاردا، يېپىنچا بىر خىل مۇراسىم كىيىمى قىلىنىدۇ، سىمۋوللۇق مەنىگە ئىگە بولىدۇ، مەسىلەن، قىزىل رەڭلىك ئېپىسكوپ يېپىنچىسى ياكى خان جەمەتى ئىشلەتكەن يۇڭ بىلەن بېزەلگەن يېپىنچا.
زامانىۋى ئىشلىتىش
ھازىرقى زاماندا، يېپىنچا يەنىلا ئۆزىنىڭ ئىقتىدارى ۋە مودىلىقىنى ساقلاپ قالدى :
مودا ساھەسى : يېپىنچا لايىھەلىگۈچىلەر ئەڭ ياخشى كۆرىدىغان كىيىم-كېچەك ئامىللىرىنىڭ بىرى. يېپىنچا ئاياللارنىڭ كۈز ۋە قىشتا كىيىدىغان مودا تاللىشىغا ئايلانغان، ئۇ ئىسسىق بولۇپلا قالماي، يەنە نەپىس ئىشلىنىدۇ.
تىياتىر ۋە كىنو-تېلېۋىزىيە : يېپىنچا مودا مەدەنىيەتتىمۇ كەڭ قوللىنىلىدۇ، بولۇپمۇ دەرىجىدىن تاشقىرى قەھرىمانلىق كىنولىرى ياكى فانتازىيە فىلىملىرىدا تېخىمۇ شۇنداق. نۇرغۇن قەھرىمان ئوبرازلىرى، مەسىلەن، خاسىيەتلىك ئادەم، شەپەرەڭ پالۋان قاتارلىقلارنىڭ ھەممىسىدە سېمۋول خاراكتېرلىك يېپىنچا بار بولۇپ، كۈچ ۋە ھەيۋەتكە سىمۋول قىلىنغان.
مۇراسىم سورۇنلىرى : بەزى رەسمىي تەبرىكلەش مۇراسىملىرىدا ياكى مۇراسىملاردا، يېپىنچا يەنىلا بىر خىل سىمۋول خاراكتېرلىك كىيىم بولۇپ، بولۇپمۇ ئوقۇش پۈتتۈرۈش مۇراسىمى ياكى رەھبەرلەرنىڭ كىيىم-كېچەكلىرىدە كۆپ ئۇچرايدۇ.
مەدەنىيەتنىڭ سىمۋولى
يېپىنچا نۇرغۇن مەدەنىيەتلەردە سىمۋوللۇق ئەھمىيەتكە ئىگە. ئوتتۇرا ئەسىردىكى ياۋروپادا، ئۇ ھوقۇق ۋە مەرتىۋىگە ۋەكىللىك قىلاتتى، ئېسىلزادە چەۋەندازلار ۋە ئاقسۆڭەكلەر ھەمىشە ھەشەمەتلىك يېپىنچىلارنى كىيەتتى. ھازىرقى زامان مەدەنىيىتىدە، يېپىنچىمۇ دائىم سىرلىق، ھوقۇق، قوغداش قاتارلىق سىمۋوللۇق مەنىلەر بىلەن باغلىنىشلىق بولىدۇ.
ئومۇمەن ئېيتقاندا، يېپىنچا ئۇزاق تارىخقا ئىگە بىر خىل كىيىم-كېچەك بولۇپ، دەۋرنىڭ ئۆزگىرىشىگە ئەگىشىپ، ئۇ ھەم ئەمەلىي ئىقتىدارىنى ساقلاپ قالغان، ھەم مودا ۋە مەدەنىيەتنىڭ مۇھىم سىمۋولى بولۇپ قالغان. .