پويرارىيە يىلتىزى

پويرارىيە يىلتىزى

تىبابەتتە ئىشلىتىلىدىغان ئۆسۈملۈك يىلتىزى.

پويرارىيە يىلتىزى ( ئىلمىي نامى:Pueraria lobata ) پويرارىيە يىلتىزى پېلىكى دەپمۇ ئاتىلىدۇ، پۇرچاق ئائىلىسىدىكى بىر خىل ئۆسۈملۈك بولۇپ، ئەسلىي ماكانى جۇڭگو ۋە ياپونىيە. ئۇ ئاساسلىقى يىلتىز قىسمىدىكى تۈگۈنەك غول قىسمىنى جۇڭيى دورا ماتېرىياللىرى ياكى يېمەكلىك خام ئەشياسى قىلىپ ئىشلىتىدۇ. پويرارىيە يىلتىزى جۇڭگو تېبابىتىدە ئۇزاق ئىشلىتىلىش تارىخىغا ئىگە بولۇپ، كۆپ خىل كېسەللىكلەرنى داۋالاشقا ئىشلىتىلىدۇ، مەسىلەن، باش ئاغرىش، بويۇن قېتىپ قېلىش ۋە قىزىش قاتارلىقلار.

ئۇيغۇرچە / Uyghurche : پويرارىيە يىلتىزى
ئىنگىلىزچە / English : Kudzuvine Root
تۈركچە / Türkçe : Kudzu kökü
خەنزۇچە / 汉语 : 葛根

ئوزۇقلۇق قىممىتى

پويرارىيە يىلتىزى تەركىبىدە مول پويرارىيە يىلتىزى ماددىسى ( puerarin ) ،فلاۋون تۈرىدىكى بىرىكمىلەر ،ئىزوفلاۋون ،ئوزۇقلۇق تالالىرى ۋە كۆپ خىل مىنېرال ماددىلار ( مەسىلەن، كالىي ،كالتسىي ۋە ماگنىي ) بار. بۇ تەركىبلەر ئوزۇقلۇق بىلەن تەمىنلەشكە، بەدەننىڭ ماددا ئالمىشىش ئىقتىدارىنى تەڭشەشكە پايدىلىق.

ئاساسلىق ئوزۇقلۇق تەركىبى تۆۋەندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:

پويرارىن puerarin : قان ئايلىنىشنى ياخشىلاش، قان بېسىمىنى تۆۋەنلىتىشكە ياردەم بېرىدۇ ھەمدە يۈرەك قان تومۇرلىرىنىڭ ساغلاملىقىنى قوغداش رولىغا ئىگە بولۇشى مۇمكىن.

فلاۋون تۈرىدىكى بىرىكمىلەر : ئوكسىدلىنىشقا، ياللۇغقا ۋە باكتېرىيەگە قارشى تۇرۇش رولىغا ئىگە بولۇپ، ئومۇمىي سالامەتلىككە پايدىلىق.

يېمەكلىك تالاسى : ھەزىم قىلىشنى ئىلگىرى سۈرۈپ، قەۋزىيەتنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ.

ئىستېمال قىلىش ۋە ئىشلىتىش ئۇسۇلى

پويرارىيە يىلتىزى جۇڭگو تېبابىتى دورىگەرلىكىدە كەڭ قوللىنىلىدۇ:

جۇڭيى دورا ماتېرىياللىرى : ئادەتتە قۇرۇغاندىن كېيىنكى يىلتىز قىسمى دورا ماتېرىيالى قىلىنىپ، جۇڭيى دورىسى رېتسېپلىرىنى ياساشقا ئىشلىتىلىدۇ، مەسىلەن، پويرارىيە يىلتىزى شورپىسى ( زۇكام ۋە قىزىتمىنى داۋالاشقا ئىشلىتىلىدۇ ) ۋە پويرارىيە يىلتىزى تابلېتكىسى ( قان ئايلىنىشنى ياخشىلاشقا ئىشلىتىلىدۇ ).

يېمەكلىك خام ئەشياسى : پويرارىيە يىلتىزىنى يېمەكلىك خام ئەشياسى قىلىپ پاراشوك، ئىچىملىك ۋە ساغلاملىق بۇيۇملىرىنى ياساشقا ئىشلىتىشكە بولىدۇ.

ساغلاملىق پايدىسى

پويرارىيە يىلتىزى سالامەتلىككە پايدىلىق:

قان ئايلىنىشنى ئىلگىرى سۈرىدۇ : پويرارىن قان تومۇرلارنى كېڭەيتىپ، قان ئايلىنىشنى ياخشىلايدۇ، يۈرەك قان تومۇرلىرىنىڭ ساغلاملىقىنى بەلگىلىك دەرىجىدە قوغداش رولىغا ئىگە.

مۇسكۇللارنىڭ قېتىپ قېلىشىنى پەسەيتىش : جۇڭگو تېبابىتىدە پويرارىيە يىلتىزى بويۇن ۋە مۈرە قىسمىدىكى قېتىپ قېلىش ۋە ئاغرىقنى پەسەيتىشكە ئىشلىتىلىدۇ.

ئوكسىدلىنىشقا ۋە ياللۇغقا قارشى تۇرۇش : پويرارىيە يىلتىزى تەركىبىدىكى فلاۋون تۈرىدىكى ماددىلار ئوكسىدلىنىشقا ۋە ياللۇغقا قارشى تۇرۇش رولىغا ئىگە بولۇپ، قېرىش جەريانىنى ئاستىلىتىشقا ۋە ياللۇغنى ئازايتىشقا پايدىلىق.

مەدەنىيەت ئارقا كۆرۈنۈشى

پويرارىيە يىلتىزى جۇڭگونىڭ ئەنئەنىۋى تېبابىتىدە ئىشلىتىلىۋاتقىنىغا ئۇزۇن بولغان بولۇپ، سالامەتلىككە پايدىلىق دورا ماتېرىيالى دەپ قارىلىدۇ.

ئەنئەنىۋى يېمەك – ئىچمەكلەردە پويرارىيە يىلتىزى مەلۇم دەرىجىدە ئىشلىتىلىدۇ، مەسىلەن، بەزى جايلاردا ئۇننىڭ ئورنىدا ئىشلىتىلىدىغان بۇيۇم ياكى خۇرۇچ قىلىنىدۇ. ئۇ ھازىرقى زامان ساغلاملىق مەھسۇلاتلىرى بازىرىدىمۇ بارغانسېرى دىققەت – ئېتىبارغا ئېرىشىپ، دائىم ئىقتىدارلىق يېمەكلىكلەرنىڭ تەركىبى قىلىنىدۇ.

ئومۇمەن، پويرارىيە يىلتىزى مول ئوزۇقلۇق تەركىبى ۋە كۆپ خىل ساغلاملىققا پايدىلىق بولغاچقا، ئەنئەنىۋى مېدىتسىنا ۋە ھازىرقى زامان ساقلىقنى ساقلاشتا بىر كىشىلىك ئورۇنغا ئىگە.