خەۋەرلەر

20 مىڭ يىلدىن ئارتۇق تارىخقا ئىگە بىر تىل يوقىلىپ كېتىش خەۋپىگە دۇچ كەلمەكتە. N|uu تىلى (تەلەپپۇزىدا «N» بىلەن «uu» ئارىسىدا چېكىلدىما ئاۋاز چىقىرىلىدۇ) دۇنيادىكى ئەڭ خەتەرلىك تىل بولۇپ، ھازىر پەقەت بىرلا ئادەم - ئوما كاترىنا ئېساۋ (Ouma Katrina Esau) بۇ تىلنى راۋان سۆزلىيەلەيدۇ.

شاھمات، ئىككى كىشى ئوتتۇرىسىدا ئوينىلىدىغان، چوڭقۇر ئىستراتېگىيە، ئىنچىكە تاكتىكا ۋە يىراقنى كۆرەرلىككە ئەھمىيەت بېرىدىغان بىر خىل ئەقلىي ئويۇن. ئۇ پەقەت بىر ئويۇنلا بولۇپ قالماستىن، بەلكى ئىلمىي تەپەككۇر، سەنئەت ۋە رىقابەت روھىنى ئۆزىدە مۇجەسسەملىگەن بىر مەدەنىيەت ھادىسىسىدۇر. ئويۇنچىلار 64 كاتەكلىك تاختاي ئۈستىدە 16 خانىدىن تەركىب تاپقان قوشۇنغا قوماندانلىق قىلىپ، قارشى تەرەپنىڭ شاھىنى «مات» قىلىش، يەنى ئۇنى قېچىپ قۇتۇلالمايدىغان ھالەتكە كەلتۈرۈش ئارقىلىق غەلىبىنى قولغا كەلتۈرىدۇ.

ھويلا – ئۇيغۇرلارنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇشى، مەدەنىيىتى ۋە روھىي دۇنياسى بىلەن چەمبەرچاس باغلانغان، ئاددىيغىلا بىر ئۆينىڭ سىرتىدىكى بوشلۇق بولماستىن، بەلكى بىر ئائىلىنىڭ خۇشاللىقى، جەمئىيەتلىك مۇناسىۋىتى ۋە تەبىيەتكە بولغان مۇھەببىتى ئەكىس ئېتىدىغان مۇقەددەس ماكاندۇر. ئۇيغۇرلار ئۈچۈن ھويلا، ئۆينىڭ داۋامى، روھىي ئارامگاھ ۋە گۈزەللىككە بولغان ئىنتىلىشنىڭ نامايەندىسى ھېسابلىنىدۇ.