شېئىرىيەت بوستانى

شامان بىلەن پېرىخون (پەرىخان) ئىككى ئوخشىمايدىغان ئۇقۇم بولۇپ، گەرچە ئىككىلىسى مەنىۋى ياكى سېھرىي روللار بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولسىمۇ، ئۇلارنىڭ مەقسىتى، رولى ۋە مەدەنىيەتتىكى ئورنىدا كۆرۈنەرلىك پەرقلەر بار

“شامان” سۆزى سىبىرىيە تۇڭگۇس تىلىدىكى “šaman” دىن كەلگەن بولۇپ، “بىلگۈچى” ياكى “روھلار بىلەن سۆھبەتلىشىدىغان كىشى” دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ. شامان بەزى مەدەنىيەتلەردە ئالاھىدە مەنىۋى رول ئوينايدىغان كىشى بولۇپ، ئادەتتە ئىنسانلار بىلەن روھ دۇنياسى ئوتتۇرىسىدىكى كۆۋرۈك دەپ قارىلىدۇ.

ئىپتىدائىي دىن ۋە خەلق ئارىسىدىكى ئېتىقاد كاتېگورىيەسى ئىچىدە، پېرىخونلار ئادەم بىلەن تەبىئەت، ئىلاھ بىلەن ئاددىي ئادەملەر ئوتتۇرىسىدىكى مۇھىم ۋاسىتە ھېسابلىنىدۇ. ئۇلار ئادەتتە ئالاھىدە ئىقتىدارغا ئىگە دەپ قارىلىدۇ، تەبىئەتتىن ھالقىغان كۈچنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى ھېس قىلالايدۇ ھەمدە ئۇلار بىلەن پىكىر ئالماشتۇرالايدۇ. نۇرغۇن قەدىمىي قەبىلە ۋە ئەنئەنىۋى جەمئىيەتتە، پېرىخون ئىنتايىن مۇھىم رول ئوينايدۇ.