كىتاب دېگەن سۆز ھەممىمىزگە تونۇشلۇق بولۇپ، كىتاب بىلىم، مەدەنىيەت ۋە تەپەككۇر دۇنياسىنىڭ دەرۋازىسى دەپ قارىلىدۇ. بۈگۈنكى كۈندە كىتاب ئوقۇش پەقەت بىر ۋاقىت ئۆتكۈزۈش ئۇسۇلىلا ئەمەس، بەلكى شەخسىي تەرەققىيات ۋە روھىي بايلىقنى ئاشۇرۇشنىڭ ئەڭ مۇھىم يوللىرىدىن بىرى.
كىتاب يېزىق، سۈرەت ياكى باشقا مەزمۇنلاردىن تەركىب تاپقان، ئادەتتە قەغەز بېسىش ياكى رەقەملەشتۈرۈش شەكلىدە كۆرۈلىدىغان ئوقۇشلۇق. كىتابنىڭ تەبىرى ناھايىتى كەڭ بولۇپ، ئۇ بىلىمنى خاتىرىلەيدىغان، ھېكايە سۆزلەيدىغان، مەدەنىيەت تارقىتىدىغان ياكى كۆڭۈل ئېچىش بىلەن تەمىنلەيدىغان قورال بولالايدۇ.
ئۇيغۇرچە / Uyghurche : كىتاب
ئىنگىلىزچە / English : Book
تۈركچە / Türkçe : Kitap
خەنزۇچە / 汉语 : 书
كىتابنىڭ مەنىسى ۋە كېلىپ چىقىشى
«كىتاب» سۆزى ئەرەبچە «كِتَاب» دېگەن سۆزدىن كەلگەن بولۇپ، «يېزىلغان نەرسە» ياكى «يازما» دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ. ئۇيغۇر تىلىدا بۇ سۆز كەڭ مەنىدە قوللىنىلىدۇ ۋە ھەر خىل ژانىردىكى يازما ئەسەرلەرنى كۆرسىتىدۇ. مەسىلەن، رومان، ئىلمىي كىتاب، بالىلار كىتابلىرى ۋە دىنىي كىتابلارنىڭ ھەممىسى «كىتاب» دېگەن ئاتالغۇغا كىرىدۇ.
كىتابنىڭ تارىختىكى ئورنى
كىتابلار ئىنسانىيەت تارىخىدا مۇھىم رول ئوينىدى. قەدىمكى دەۋرلەردە يازما بىلىملەر تاش تاختا، پاپىرۇس ياكى چىلانلارغا يېزىلغان بولسا، ۋاقىتنىڭ ئۆتۈشى بىلەن بېسىش ماشىنىسىنىڭ كەشپى قىلىنىشى كىتاپنى كەڭ كۆلەمدە تارقىتىشنى ئاسانلاشتۇردى. بۈگۈنكى كۈندە رەقەملىك كىتابلار (e-books) ۋە ئاۋازلىق كىتابلار (audiobooks)مۇ بارلىققا كېلىپ، كىتاب ئوقۇشنى تېخىمۇ قولايلىق قىلدى.
نېمىشقا كىتاب ئوقۇشىمىز كېرەك؟
1. بىلىم ئاشۇرۇش: كىتاب ئارقىلىق يېڭى نەرسىلەرنى ئۆگىنىپ، دۇنيا كۆزقارىشىمىزنى كېڭەيتەلەيمىز.
2. تەپەككۇرنى يېتىلدۈرۈش: رومان ياكى ھېكايە كىتابلىرى خىيال كۈچىمىزنى ئۆستۇرىدۇ.
3. روھىي ساغلاملىق: كىتاپ ئوقۇش ئادەمنى خاتىرجەم قىلىپ، كەيپىياتنى ياخشىلايدۇ.
4. تىل بايلىقى: ئۇيغۇرچە كىتابلار ئوقۇش تىلىمىزنى موللاشتۇرۇپ، سۆزلۈك ھەجىمىمىزنى كېڭەيتىدۇ.
ئۇيغۇرچە كىتابلار ۋە مەدەنىيەت
ئۇيغۇر مەدەنىيىتىدە كىتابنىڭ ئالاھىدە ئورنى بار. قەدىمدىن تارتىپ يۈسۈپ-خاس ھاجىپ نىڭ «قۇتادغۇ بىلىگ» ۋە ئەلىشېر ناۋايىنىڭ ئەسەرلىرى كىتابلار بىزنىڭ ئەدەبىيات ۋە پەلسەپە دۇنيامىزنى بېيىتىپ كەلدى. بۈگۈنكى كۈندەمۇ ياش يازغۇچىلار يېڭى كىتاپلار بىلەن بۇ مىراسنى داۋاملاشتۇرماقتا.
رەقەملىك دەۋردىكى كىتاب
ھازىرقى زاماندا كىتاب ئوقۇشنىڭ شەكلى ئۆزگەردى. ئەگەر سىز «ئۇيغۇرچە كىتاپلار» ياكى «رەقەملىك كىتاپ ئوقۇش» دېگەن سۆزلەرنى ئىزدىسىڭىز، نۇرغۇن تور بېكەتلەر ۋە ئەپلەردىن پايدىلىنالايسىز. مەسىلەن، PDF شەكلىدىكى كىتاپلار ياكى Kindle قاتارلىق قوراللار بىلەن كىتاب دۇنياسى قولىڭىزدىكى تېلېفوندا.
كىتاب بىزنىڭ روھىي دۇنيامىزنىڭ يېتەكچىسى ۋە بىلىم مەنبەسى. مەيلى كلاسسىك قەغەز شەكىلدىكى كىتاپ بولسۇن، مەيلى رەقەملىك كىتاپ بولسۇن، ھەر بىر كىتاب يېڭى بىر سەپەرگە ئېلىپ چىقىدۇ. شۇڭا، بۈگۈندىن باشلاپ كىتاپ ئوقۇشنى ئادەت قىلىڭ ۋە بىلىم دۇنياسىدىن ھۇزۇرلىنىڭ!
