باشقا قەدىمكى ھايۋانلار

يولۋاس — مۈشۈك ئائىلىسىدىكى ئەڭ چوڭ ۋە ئەڭ كۈچلۈك يىرتقۇچ ھايۋان بولۇپ، ئاسىيا قىتئەسىگە خاس تۈردۇر. ئۇ ئۆزىنىڭ ھەيۋەتلىك تاشقى كۆرۈنۈشى، كۈچلۈك مۇسكۇللىرى ۋە ئۆزگىچە سىزىقچىلىرى بىلەن تونۇلغان. تەبىئەت دۇنياسىدا ئۇ يېمەكلىك زەنجىرىنىڭ ئەڭ چوققىسىدا تۇرىدىغان ئەڭ كۈچلۈك يىرتقۇچ (Apex Predator) ھېسابلىنىدۇ. يولۋاسلار كۆپىنچە «ئورمان شاھى» دەپ تەرىپلىنىدۇ ۋە نۇرغۇنلىغان خەلقلەرنىڭ (جۈملىدىن ئۇيغۇرلارنىڭ) ئەپسانە-رىۋايەتلىرىدە كۈچ، قۇدرەت ۋە باتۇرلۇقنىڭ سىمۋولى قىلىپ تەسۋىرلىنىدۇ.

شىر — مۈشۈك ئائىلىسىدىكى ئەڭ قۇدرەتلىك ۋە ھەيۋەتلىك ھايۋانلارنىڭ بىرى بولۇپ، تارىختىن بۇيان ئىنسانىيەت مەدەنىيىتىدە «ھايۋاناتلار پادىشاھى» دەپ تەرىپلىنىپ كەلگەن. ئۇ ئۆزىنىڭ ھەيۋەتلىك تاشقى كۆرۈنۈشى، كۈچلۈك مۇسكۇللىرى ۋە ئۆزگىچە ئىجتىمائىي تۇرمۇش شەكلى بىلەن داڭلىق. شىرلار ئادەتتە ئافرىقا قىتئەسىدىكى كەڭ ئوتلاقلاردا ۋە ھىندىستاننىڭ مەلۇم رايونلىرىدا ياشايدۇ. ئۇلار كۈچ-قۇدرەت، ھۆكۈمرانلىق ۋە باتۇرلۇقنىڭ سىمۋولى سۈپىتىدە دۆلەت گېربلىرىدىن تارتىپ، ئەدەبىيات-سەنئەت ئەسەرلىرىگىچە كەڭ ئورۇن ئالغان.

بېگېموت قۇرۇقلۇقتا ياشايدىغان سۈت ئەمگۈچى ھايۋانلار ئىچىدە، پىل ۋە كەركىداندىن قالسىلا ئۈچىنچى چوڭ ھايۋان ھېسابلىنىدۇ. گەرچە تاشقى كۆرۈنۈشى يوغان، ھەرىكىتى ئاستا كۆرۈنسىمۇ، ئەمەلىيەتتە ئۇ ئىنتايىن خەتەرلىك ۋە ھەرىكىتى چاققان ھايۋاندۇر. بېگېموتلار ئاساسەن ئافرىقا قىتئەسىدىكى دەريا ۋە كۆللەردە ياشايدىغان بولۇپ، ئۇلارنىڭ ھاياتى سۇ بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك. «يېرىم سۇدا ياشايدىغان» (Semi-aquatic) بۇ ھايۋانلار كۈندۈزى سۇ ئىچىدە سالقىنداپ، كېچىسى قۇرۇقلۇققا چىقىپ ئوزۇقلىنىدۇ. گەرچە ئۇلار ئوتخور بولسىمۇ، ئۆزىنى قوغداش ئىقتىدارى ئىنتايىن كۈچلۈك بولۇپ، ياۋايى تەبىئەتتىكى ئەڭ ۋەھشىي ھايۋانلارنىڭ بىرى دەپ قارىلىدۇ.